วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs

             ชุมชนหัวทุ่ง-ทุ่งพร้าวพัฒนา ตำบลท่ายาง อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี มีการบริหารจัดการขยะตั้งแต่ระดับครัวเรือนจนถึงระดับชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs โดยมีวิธีการดังนี้

 

Reduce   ลดการใช้ ลดการเกิดขยะ

            จากการที่ประชาชนได้รับการอบรมและการสร้างความตระหนักในการลดการใช้ ลดการก่อขยะมาอย่างต่อเนื่องจากการได้รับองค์ความรู้จากหน่วยงานต่างๆ ร่วมกันกับชุมชนมีความตระหนักในการลดการก่อเกิดขยะ ชุมชนจึงเกิดกิจกรรมลดการใช้ถุงพลาสติกและกล่องโฟม ซึ่งจากการวิเคราะห์แหล่งที่มาก็พบว่าส่วนใหญ่มาจากร้านค้าทั้งภายในและภายนอกชุมชน จึงเริ่มต้นขอความร่วมมือจากร้านค้าภายในชุมชนในการลดการใช้ถุงพลาสติกและกล่องโฟม โดยจัดกิจกรรมร้านค้า no plastic no foam  ชุมชนหัวทุ่ง-ทุ่งพร้าวพัฒนา มีการรณรงค์ลดละเลิก การใช้ถุงพลาสติก โดยได้ทำสัญญากับร้านค้าในชุมชนให้ชาวบ้านลดการใช้พลาสติก และโฟม  โดยใช้ถุงผ้าและปิ่นโต ในการมาซื้ออาหารแทน  มีข้อตกลงว่าหากสมาชิกใช้ปิ่นโตในการบรรจุอาหาร เช่น  ข้าว หรือ ก๋วยเตี๋ยว  จะได้ลดราคาอาหาร 5 บาท  ทั้งนี้ร้านมีบริการปิ่นโตให้ยืม หรือกิจกรรม สะสมแสตมป์หิ้วปิ่นโต  ครบ 10 ดวงฟรีอาหาร 1  ครั้ง ซึ่งได้ประโยชน์ทุกฝ่าย แม่ค้าก็จะลดต้นทุนจากการซื้อถุงพลาสติกและประหยัดน้ำจากการล้างจาน ลูกค้าจะได้ส่วนลดจากการซื้อสินค้า ขยะในชุมชนก็ลดลง ซึ่งวิธีการนี้เป็นการลดใช้ถุงพลาสติกตั้งแต่ต้นทางเนื่องจากถุงพลาสติกส่วนใหญ่มาจากร้านค้า หากร้านค้าสามารถลดการใช้ถุงพลาสติกแล้วก็จะทำให้ชุมชนมีปริมาณขยะจากถุงพลาสติกลดลง นอกจากนี้ยังรณรงค์การใช้วัสดุจากธรรมชาติในการบรรจุอาหารร้อนเพื่อลดการใช้พลาสติกและสารก่อมะเร็ง คนในชุมชนใช้กระเช้าไปซื้อของที่ห้างสรรพสินค้า ซึ่งได้มีการประกาศนโยบายการงดใช้ถุงพลาสติกตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2563

             นอกจากความร่วมมือจากร้านค้าแล้ว ประชาชนในชุมชนก็ให้ความสนใจและให้ความร่วมมือในการลดการใช้ถุงพลาสติก พลาสติก และโฟม ในระดับครัวเรือน เช่น การใช้ปิ่นโตในการบรรจุอาหารไปรับประทานระหว่างการทำงาน หรือการนำถุงผ้าและกระเช้าไปซื้อของและจ่ายตลาดซึ่งถือว่าเป็นการลดขยะมูลฝอยตั้งแต่ต้นทาง ซึ่งมีแนวโน้มในการให้ความร่วมมือมากขึ้น
 

Reuse   การใช้ซ้ำ แปรสภาพ ยืดอายุการใช้

             กิจกรรมการใช้ซ้ำของชุมชนหัวทุ่ง-ทุ่งพร้าวพัฒนา มีกิจกรรมที่หลากหลายในการใช้ซ้ำ เช่น การใช้ยางรถเก่าเสื่อมสภาพแล้ว ถูกทิ้งข้างทับถมกันจากอู่รถเกิดเป็นขยะกองมหึมา มาใช้ซ้ำแปรสภาพเป็นกระถางปลูกต้นไม้ และชุดเก้าอี้ ลดการเผาขยะสร้างมลพิษในชุมชนและก่อเกิดรายได้จากการจำหน่าย จนทำให้ปัจจุบันกองขยะจากยางรถยนต์ที่เสื่อมสภาพหมดไปสร้างภูมิทัศน์ที่ดีในชุมชน การใช้ฝาตะแกรงพัดลมที่ไม่ใช้แล้ว สายยางเก่าที่ขาด เสื่อมสภาพ มาประดิษฐ์เป็นตะแกรงคัดแยกขยะใช้ในครัวเรือน การใช้ขวดน้ำแบบเติมเผื่อลดปริมาณการใช้ขวดพลาสติก  การทำกระถางต้นไม้จากเศษผ้า

 

Recycle   การนำกลับมาใช้ใหม่

             ชุมชนหัวทุ่ง-ทุ่งพร้าวพัฒนา มีการส่งเสริมการคัดแยกขยะตั้งแต่ครัวเรือนโดยส่งเสริมให้ทุกครัวเรือนมีอุปกรณ์คัดแยกขยะตามบริบทของครัวเรือน ขยะแต่ละประเภทถูกจัดการไปตามวิธีการที่จะกล่าวต่อไป และขยะ รีไซเคิล จะถูกนำมาจำหน่ายให้กับธนาคารขยะชุมชน โดยจัดตั้งธนาคารขยะรีไซเคิลเริ่มจัดตั้งวันที่  16  สิงหาคม  พ.ศ. 2557  โดยมีคุณลุงทวี  นุ่มสวน  เป็นผู้จัดการธนาคารขยะ  เริ่มต้นมีสมาชิกจำนวน 15  หลังคาเรือน  ต่อมากระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้มาอบรมให้ความรู้  ทำความเข้าใจกับชุมชนได้เห็นประโยชน์ของการคัดแยกขยะจึงทำให้เกิดสมาชิกเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ โดยวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งธนาคารขยะ ดังนี้
  • เพื่อให้ประชาชนรู้จักและเข้าใจการคัดแยกขยะ
  • เพื่อลดปริมาณขยะในชุมชน  และทราบข้อมูลปริมาณขยะที่แน่นอน
  • เพื่อสร้างรูปแบบการจัดการขยะโดยสมาชิกในชุมชน  ได้มีส่วนร่วมในการดำเนินการ
  • เพื่อให้สมาชิกมีรายได้มีเงินออมจากการเพิ่มมูลค่าของขยะ 
  • เพื่อให้ชุมชนไร้ซึ่งมลพิษ  ไม่จุด  ไม่เผาขยะ
  • เพื่อลดภาระการเก็บขยะของเทศบาล
  • เพื่อให้ชุมชนเกิดความสามัคคี  เข้าใจการทำงานเป็นกลุ่ม
            การดำเนินงานของธนาคารขยะ ให้สมาชิกนำขยะที่คัดแยกแล้วนำมาฝากไว้ที่ธนาคารขยะ  ซึ่งทางธนาคารรับฝากขยะที่ชาวบ้านได้คัดแยกทุกบ่ายวันเสาร์-อาทิตย์ รายได้และส่วนต่างจากการจำหน่ายขยะรีไซเคิล คณะกรรมการจะนำมาจัดสรรปันผลแก่สมาชิกและซื้อของขวัญให้แก่สมาชิกในเทศกาลต่างๆเพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจในการดำเนินงานต่อไป ซึ่งการดำเนินการของธนาคารขยะรีไซเคิลมีแนวโน้มขยะลดลงเรื่อยๆ จนปัจจุบันเปิดทำการเดือนละ 2 ครั้ง เนื่องจากขยะมีปริมาณลดลงจากความตระหนักของประชาชนในชุมชนที่ลดการใช้และรู้จักวิธีการจัดการขยะที่ถูกวิธี
วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs
วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs
วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs
วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs
วิธีการบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของชุมชนโดยใช้หลัก 3Rs